نگاهي به كشور تركمنستان
كشور تركمنستان كه از آن بهعنوان دروازه طلايي ورود به كشورهاي آسياي مركزي نام برده ميشود يكي از جمهوريهاي شوروي سابق است كه در ۲۷اكتبر سال ۱۹۹۱ميلادي استقلال يافت.
تركمنستان با ۴۸۸هزار و ۱۰۰كيلومتر مربع وسعت و سرشار از ذخاير عظيم گاز از شمال به ازبكستان و قزاقستان، ازجنوب به جمهوري اسلامي ايران، از شرق به ازبكستان و افغانستان و از غرب به درياي خزر محدود ميشود.
جمعيت تركمنستان بر اساس آخرين آمارها، شش ميليون و ۸۳۶هزارو ۵۰۰نفر است كه در پنج استان داشاغوز، لباب ، مرو، آخال و بالكان ساكن هستند.
جمعيت تركمنستان ۴۶درصد آن در روستاها و ۵۴درصد آنها در شهرها زندگي ميكنند.
نزديك به ۹۰درصد جمعيت تركمنستان را تركمنها با مذهب سني حنفي تشكيل ميدهند ولي در اين كشور اقليتهاي ديگر از روسها،ازبكها، قزاقها، آذريها و ايرانيتبارها نيز زندگي ميكنند.
بيشترين جمعيت اقليتها مربوط به روسها و آذريها هستند كه روسها تاكنون تاثيرگذاري زيادي در نحوه زندگي تركمنها داشته است.
عشقآباد پايتخت تركمنستان در حاشيه صحراي قرهقوم و در ۴۲كيلومتري مرز باجگيران ايران قرار داشته و مقامهاي تركمن جمعيت آن را نزديك به يك ميليون نفر ذكر ميكنند.
حكومت تركمنستان رياست جمهوري بوده و "صفر مراد نيازاف" از زمان استقلال اين كشور تا سيام آذر ماه پارسال به عنوان رييس جمهوري اين كشور بود كه بر اثر ايست قلبي درگذشت.
"قربان قلي بردي محمد اف" در انتخابات ۲۲بهمن ماه پارسال با كسب اكثريت قاطع آرا به عنوان دومين رييس جمهوري تركمنستان انتخاب شد.
مجلس مصلحت خلق تركمنستان با دو هزار و ۵۰۷نماينده عاليترين ارگان تصميمگير اين كشور بوده و تمامي اعضاي دولت، قوه مقننه، قوه قضاييه و نمايندگان مردمي در آن عضويت دارند.
رياست اين مجلس را در گذشته "نيازاف" و در بيستمين نشست مجلس مصلحت خلق در يازدهم فروردين ماه امسال نيز به بردي محمد اف واگذار شد.
مجلس تركمنستان با ۵۰نماينده دومين ارگان قانونگذار اين كشور است كه وظيفه تدوين قوانين عادي را برعهده دارد.
اين كشور در ۱۲دسامبر سال ۱۹۹۵سياست بيطرفي خود را اعلام كرد و از سوي سازمان ملل متحد نيز به رسميت شناخته شد.
بر اساس اين سياست تركمنستان تاكنون وارد هيچ پيمان نظامي نشده و استقرار پايگاه نظامي به كشور ثالث نداده است.
تركمنستان داراي قابليتهاي فراواني طبيعي و اقتصادي بوده و بر اساس برآوردها ذخيره گازي اين كشور ۴۴/۵تريليون مترمكعب است.
به همين دليل بعد از انتخاب بردي محمد اف به رياست جمهوري رفت و آمد كشورهاي غربي، آمريكا، روسيه، چين و ديگر كشورها به اين كشور افزايش يافته است.
"ساآكاشيولي" رييس جمهوري گرجستان در حاشيه نشست كشورهاي جامعه "همسود" كه به تازگي در سنت پترزبورگ روسيه برگزار شد، گفته است كه تركمنستان بهخاطر داشتن منابع عظيم انرژي هماكنون همانند "آهن ربا" همه كشورها را به سوي خود جذب ميكند.
توليد سالانه گاز تركمنستان حدود ۷۰ميليارد متر مكعب و نفت آن نيز ۱۰ ميليون و ۳۰۰هزار تن است.
تركمنستان سالانه بيش از ۵۸ميليارد متر مكعب از گاز توليدي خود را صادر كرده و سهم اين محصول در صادرات تركمنستان تا بيش از ۸۰درصد برآورد ميشود.
در بخش صنعت، نساجي دومين صنعت فعال تركمنستان محسوب شده و بيش از ۳۰ هزار نفر در آن شاغل هستند.
تركمنستان يكي از كشورهاي صادركننده محصولات نساجي به ۳۰كشور خارجي از جمله اروپا و آمريكاست.
در زمينه برق نيز تركمنستان از صنعت توانايي برخوردار بوده و سالانه تا ۱۲ميليارد كيلو وات ساعت برق توليد ميكند.
از اين ميزان برق توليدي نزديك به يك ميليارد و ۴۰۰ميليون كيلو وات ساعت به كشورهاي خارجي صادر ميشود.
كشاورزي نيز از محورهاي توسعه اقتصادي در تركمنستان است و اين كشور در عين اينكه بخش عظيمي از آن را كوير معروف قرهقوم تشكيل ميدهد ۱/۵ ميليون هكتار از اراضي خود را زير كشت دو محصول مهم گندم و پنبه قرار ميدهد.
كانال مصنوعي "قرهقوم" به طول ۱۱۰۰كيلومتر به عنوان مهمترين طرح آبرساني دراين كشور، آب شيرين آمودريا(جيحون) را به اقصي نقاط تركمنستان هدايت ميكند.
ميزان توليد گندم در تركمنستان سالانه تا ۳/۵ميليون تن است و گفته ميشود كه اين كشور در اين زمينه به خودكفايي رسيده است.
در زمينه توليد پنبه (با توجه به سابقه درخشان اين كشور در توليد اين محصول در زمان شوروي سابق ) تركمنستان هنوز نتوانسته به برنامه مورد نظر خود يعني توليد ۲/۲ميليون تن برسد.
هماكنون كشاورزان اين كشور سالانه تا ۸۰۰هزار تن پنبه برداشت ميكنند.
در زمينه تجارت نيز پس از استقلال، اين كشور حجم مراودات بازرگاني خود را با كشورهاي خارجي افزايش داده است.
حجم مبادله خارجي اين كشور سالانه بيش از هفت ميليارد دلار است و مقامهاي اين كشور تراز مثبت آن را رقمي بيش از يك ميليارد دلار ذكر ميكنند.
روسيه، جمهوري اسلامي ايران و تركيه سه شريك مهم بازرگاني تركمنستان محسوب ميشوند ضمن اينكه اين كشور با اوكراين، اتحاديه اروپا، چين، ژاپن، آمريكا، هند، امارات متحده عربي و پاكستان نيز مراودات بازرگاني در سطح مناسب دارد.